قطع شدن شبکه LAN از جمله مشکلات رایجی است که ممکن است در هر سازمان و کسب‌وکاری رخ دهد. این مشکل اغلب باعث بروز اختلال در روند کاری و کاهش بازدهی مجموعه می‌شود. اگر شما نیز تجربه مواجهه با این مسئله را داشته باشید، حتماً به دنبال یافتن علت قطع شدن شبکه داخلی و راهکارهایی برای رفع آن هستید. در این مقاله قصد داریم به بررسی رایج‌ترین دلایل این مشکل و راهکارهایی برای حل آن بپردازیم.
چرا شبکه داخلی دچار قطع‌شدگی می‌شود؟
پیش از آنکه وارد جزئیات شویم، بهتر است درک روشنی از شبکه داخلی داشته باشیم. شبکه داخلی یا Local Area Network (LAN) زیرساختی است که دستگاه‌های مختلف (کامپیوتر، لپ‌تاپ، گوشی‌های هوشمند، پرینتر، سرورها و…) را در یک محدوده جغرافیایی معین به یکدیگر متصل می‌کند. این اتصال عمدتا از طریق کابل شبکه، وایرلس (Wi-Fi) یا ترکیبی از هر دو برقرار می‌شود. زمانی که کاربران متوجه می‌شوند ارتباط بین این دستگاه‌ها با یکدیگر یا با اینترنت مختل شده، به دنبال علت و راهکار رفع مشکل هستند. علت‌ها می‌توانند نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری باشند، به پیکربندی اشتباه مربوط شوند یا در نتیجه یک اختلال بیرونی بروز کنند. در ادامه با مهم‌ترین دلایل قطع شدن شبکه داخلی آشنا خواهیم شد.
-
مشکل در سرویس‌دهنده اینترنت یا زیرساخت
نخستین دلیل قطع شدن شبکه داخلی که اغلب کاربران از آن غافل می‌شوند، مشکل یا اختلال در سمت سرویس‌دهنده اینترنت (ISP) یا زیرساخت‌های بیرونی است. گاهی ممکن است قطعی گسترده در منطقه شما رخ داده باشد یا شرکت ارائه‌دهنده سرویس به دلایلی همچون آپدیت‌های شبکه، مشکلات فنی یا کمبود پهنای باند با اختلال روبه‌رو شده باشد. در این حالت ممکن است ظاهر مشکل مشابه اختلال در شبکه داخلی به نظر برسد، در حالی که ریشه آن بیرون از محیط شماست.
-
خرابی در کابل شبکه یا اتصالات نامناسب
اگر از اتصال باسیم (Ethernet) برای برقراری شبکه داخلی استفاده می‌کنید، خرابی کابل یا اتصالات می‌تواند علت اصلی قطع‌شدن یا اختلال ارتباط باشد. گاهی کابل در مسیری عبور داده می‌شود که ممکن است زیر پا بماند، له شود یا در اثر خم شدن مداوم آسیب ببیند. علاوه بر این، اگر سوکت‌ها به درستی پانچ نشده باشند، یا پورت‌های سوئیچ، روتر یا کارت شبکه مشکل داشته باشند، اتصال به درستی برقرار نمی‌شود.
-
پیکربندی اشتباه روتر یا مودم در شبکه داخلی
روتر یا مودم (که گاه هردو در یک دستگاه ادغام می‌شوند)، نقش کلیدی در مدیریت ترافیک شبکه داخلی و توزیع اینترنت برعهده دارند. چنانچه در زمان راه‌اندازی یا تغییر پیکربندی، تنظیمات IP، ماسک شبکه، دروازه پیش‌فرض (Gateway) یا DNS به درستی اعمال نشوند، احتمال بروز اختلال در ارتباط داخلی و اینترنت وجود دارد. حتی ممکن است DHCP سرور دستگاه غیرفعال شده باشد، در نتیجه کامپیوترها آدرس IP معتبر دریافت نکنند.
-
محدودیت‌های نرم‌افزاری؛ آنتی‌ویروس و فایروال‌ها
فایروال ویندوز یا برنامه‌های امنیتی (از جمله آنتی‌ویروس و آنتی‌مالور) گاهی اوقات برای حفاظت از سیستم، دسترسی به اینترنت یا منابع شبکه داخلی را مسدود می‌کنند. این قبیل نرم‌افزارها به‌خصوص در زمان تشخیص ناهنجاری یا هنگام تغییر پروفایل شبکه (Public ،Private و…) ممکن است سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای را اعمال کنند.
-
اختلال یا خرابی در کارت شبکه
هر کامپیوتر یا لپ‌تاپ برای اتصال به شبکه داخلی نیازمند قطعه‌ای به نام کارت شبکه است. کارت شبکه می‌تواند روی مادربورد به صورت آنبرد وجود داشته باشد یا یک قطعه جداگانه باشد. اگر این قطعه به دلایل سخت‌افزاری (آسیب فیزیکی، فرسودگی، نیم‌سوز شدن) یا نرم‌افزاری (مشکل درایور) دچار اختلال شود، ارتباط شبکه بی‌ثبات یا به کلی قطع خواهد شد.
-
فعال بودن فیلترشکن یا VPN
استفاده از VPNها به‌ویژه در محیط‌هایی که دسترسی به برخی سرویس‌ها یا وب‌سایت‌ها محدود است، رایج شده اما باید توجه داشت که برخی انواع فیلترشکن، باعث تداخل در تنظیمات شبکه داخلی می‌شوند. به عنوان مثال، تغییر آدرس IP سیستم به IP سرور خارجی ممکن است دسترسی کامپیوتر شما به منابع محلی را مختل کند. در برخی موارد، حتی تنظیمات مسیر پیش‌فرض ترافیک اینترنت نیز دست‌خوش تغییر شده و ارتباط داخلی قطع یا کند می‌شود.
-
تغییرات نادرست در تنظیمات شبکه ویندوز
گاهی اوقات کاربران برای رفع مشکل یا بهبود عملکرد، به تنظیمات شبکه در ویندوز سرک می‌کشند و تغییراتی در بخش Internet Protocol Version 4 (TCP/IPv4) یا سایر بخش‌ها اعمال می‌کنند. اگر این تغییرات بدون دانش کافی صورت گیرد (مانند وارد کردن DNS اشتباه یا تعیین یک IP نامعتبر)، قطع شدن شبکه داخلی دور از انتظار نیست. علاوه بر این، برخی سرویس‌های ویندوز مانند Client for Microsoft Networks یا File and Printer Sharing در صورت غیرفعال بودن می‌توانند ارتباط اشتراکی را مختل کنند.
-
تداخل سیگنال‌ها در شبکه بی‌سیم (Wi-Fi)
اگر در شبکه داخلی از وای‌فای استفاده می‌کنید، تداخل سیگنال‌ها به یکی از شایع‌ترین دلایل قطع و وصلی ارتباط تبدیل می‌شود. همسایگان ممکن است روی کانال رادیویی مشابهی با شما فعال باشند یا لوازم خانگی (مانند ماکروویو، تلفن بی‌سیم، دوربین‌های بی‌سیم) امواج مشابهی در همان باند ایجاد کنند. این موضوع منجر به افت ناگهانی سیگنال یا خارج شدن دستگاه از محدوده می‌شود.
-
دوری یا نزدیکی بیش از حد به مودم/روتر
برخی افراد تصور می‌کنند اگر خیلی نزدیک یا خیلی دور از مودم باشند، حتما دچار مشکل نخواهند شد. در حالی که این فرض همیشه درست نیست. دور بودن زیاد از روتر باعث کاهش سیگنال و سرعت می‌شود؛ از طرفی، برخی روترها یا اکسس پوینت‌ها در فاصله بسیار نزدیک هم ممکن است امواج را با نویز بیشتری ارسال کنند یا دستگاه دچار مشکل در مدیریت سیگنال شود. این موضوع به‌ویژه در لپ‌تاپ‌های قدیمی‌تر یا موبایل‌هایی با چیپ وای‌فای ضعیف نمود بیشتری دارد.
راهکارهای عملی برای رفع مشکل قطع شبکه داخلی
قطع شبکه داخلی، از جمله مشکلات رایجی است که هر مجموعه‌ای حداقل یک‌بار با آن مواجه می‌شود. با این حال، نگران نباشید؛ زیرا اکثر این مشکلات با چند اقدام ساده و سریع برطرف می‌شوند. در اینجا به مهم‌ترین راهکارهای عملی برای حل مشکل قطع شدن شبکه LAN اشاره می‌کنیم:
-
بررسی کابل‌ها و تجهیزات شبکه:
یکی از اصلی‌ترین دلایل مشکل اتصال بین کامپیوترها، خرابی یا شل شدن کابل‌ها و اتصالات است. بررسی دوره‌ای کابل‌ها و جایگزینی کابل‌های آسیب‌دیده، به‌سرعت مشکل را حل می‌کند. -
راه‌اندازی مجدد شبکه داخلی:
گاهی اوقات، ساده‌ترین اقدام یعنی ری‌استارت کردن روتر، سوئیچ و دستگاه‌های متصل، بسیاری از اختلالات شبکه را برطرف می‌کند و باعث بازگرداندن عملکرد طبیعی به شبکه می‌شود. -
حل مشکل IP conflict در شبکه:
اختصاص آدرس IP تکراری به چندین دستگاه، باعث ایجاد تداخل و قطعی می‌شود. استفاده از سرور DHCP برای تخصیص خودکار IP، از این مشکلات جلوگیری می‌کند. -
عیب یابی شبکه محلی با نرم‌افزارهای تخصصی:
استفاده از ابزارهای عیب‌یابی، مثل نرم‌افزارهای مانیتورینگ شبکه به تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر مشکلات کمک می‌کند و رفع عیب را آسان می‌سازد. -
آپدیت نرم‌افزار و فریمور تجهیزات شبکه:
نرم‌افزارهای قدیمی و فریمور منسوخ‌شده در دستگاه‌ها، از دلایل رایج علت قطع شدن شبکه داخلی هستند. آپدیت منظم نرم‌افزارها و تجهیزات از این قطعی‌ها جلوگیری می‌کند. -
بررسی تنظیمات امنیتی شبکه:
پیکربندی نادرست تنظیمات امنیتی، ممکن است باعث محدود شدن ارتباط دستگاه‌ها و قطعی اینترنت در شبکه داخلی شود. بررسی تنظیمات امنیتی و اصلاح آن‌ها از جمله روش‌های پیشگیرانه است.
با اجرای این راهکارها، به‌آسانی می‌توانید مشکلات قطعی شبکه را شناسایی کرده و به سرعت حل کنید.
نکات مهم برای جلوگیری از قطعی مکرر در شبکه داخلی
برای پیشگیری از بروز مکرر علت قطع شدن شبکه داخلی بهتر است چند نکته اساسی را رعایت کنید:
-
برنامه منظم نگهداری و بازدید دوره‌ای
به‌صورت دوره‌ای تجهیزات شبکه را بررسی و نگهداری کنید تا قبل از وقوع مشکلات جدی، ایرادات شناسایی و رفع شوند. -
به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها
سیستم‌ها و نرم‌افزارهای شبکه را به‌طور منظم به‌روز نگه دارید. این امر باعث رفع آسیب‌پذیری‌ها و بهبود عملکرد شبکه می‌شود. -
ایجاد نسخه‌های پشتیبان از تنظیمات شبکه
مستندات و نسخه‌های پشتیبان کاملی از تنظیمات شبکه داشته باشید تا در صورت بروز مشکل بتوانید سریعاً تنظیمات را بازیابی کنید. -
آموزش کارکنان
آموزش مناسب به کارکنان درباره نحوه استفاده صحیح از شبکه و جلوگیری از اشتباهات رایج، باعث کاهش چشمگیر اختلالات خواهد شد. -
پیش‌بینی ظرفیت شبکه
ظرفیت شبکه را با توجه به نیازهای آتی افزایش دهید تا از مشکلات ناشی از ازدحام ترافیک جلوگیری کنید.
علت قطع شدن شبکه داخلی و راهکار آن
شبکه داخلی برای کاربران، بستری است که بدون آن گردش اطلاعات و بسیاری از امور روزمره مختل می‌شود. اما همین سیستم کاربردی گاه دچار اختلالات پیوسته و ناخوشایندی می‌شود که ریشه در موارد مختلف از خرابی کابل گرفته تا ناسازگاری یک نرم‌افزار ساده دارد. آشنایی با علل متداول قطع شدن شبکه داخلی ، سبب می‌شود افراد با دید عمیق‌تر و شیوه‌ای موثرتر به بررسی مشکل بپردازند و با اقداماتی دقیق، دوباره شبکه را به ثبات مطلوب برگردانند.
سئوالات متداول
1. چطور بفهمم قطع شدن شبکه داخلی از کجاست؟
برای پیدا کردن علت قطعی شبکه داخلی ابتدا ارتباط دستگاه‌های دیگر را بررسی کنید؛ اگر مشکل فقط در یک کامپیوتر است، ممکن است مشکل در کارت شبکه، کابل یا تنظیمات IP آن دستگاه باشد. اگر چند دستگاه همزمان قطع شده‌اند، احتمال اختلال در روتر یا سوئیچ وجود دارد. همچنین با بررسی چراغ‌های نشانگر روی تجهیزات شبکه می‌توانید سریع‌تر محل خرابی را پیدا کنید. تست پینگ و استفاده از ابزارهای عیب‌یابی شبکه نیز به شما کمک می‌کند تا به‌سرعت محدوده دقیق مشکل را شناسایی کرده و برای رفع آن اقدام کنید.
2. آیا خرابی کارت شبکه باعث قطع شدن LAN می‌شود؟
بله، خرابی یا اختلال در کارت شبکه یکی از دلایل متداول قطع شدن LAN است. کارت شبکه مسئول برقراری ارتباط دستگاه با شبکه بوده و اگر دچار خرابی، قطعی یا حتی نصب نادرست درایور شود، باعث عدم شناسایی شبکه داخلی می‌شود. برای اطمینان از خرابی کارت شبکه، بهتر است دستگاه را با کارت دیگری تست کنید یا از ابزارهای تشخیص عیب استفاده کنید. همچنین به روزرسانی درایورهای کارت شبکه و بررسی فیزیکی آن از نظر آسیب ظاهری می‌تواند مشکل را به آسانی حل کند و ارتباط شبکه را به حالت عادی بازگرداند.
3. چرا با وجود اتصال فیزیکی، شبکه داخلی شناسایی نمی‌شود؟
گاهی با وجود اتصال صحیح و فیزیکی به شبکه، دستگاه آن را شناسایی نمی‌کند. این مشکل معمولاً به دلیل تنظیمات نادرست IP، غیرفعال شدن DHCP، یا خرابی کابل شبکه رخ می‌دهد. علاوه بر این، ممکن است سوئیچ یا روتر شبکه داخلی شما دچار اختلال باشد. برای رفع این مشکل ابتدا کابل را تعویض کنید یا از کابل مطمئن دیگری استفاده کنید. سپس تنظیمات IP و DHCP را بررسی کنید و از فعال بودن آن مطمئن شوید. در نهایت یک‌بار روتر و سوئیچ شبکه را ریستارت کنید تا ارتباط مجدد برقرار شود.
4. بهترین روش رفع مشکل تکراری قطع شبکه چیست؟
بهترین راه برای رفع قطعی مکرر شبکه داخلی، شناسایی دقیق علت ریشه‌ای مشکل است. معمولاً دلایل متداول قطعی شامل تداخل IP، خرابی سخت‌افزاری، یا تنظیمات اشتباه در شبکه است. پس از شناسایی مشکل، یک راه‌حل پایدار انتخاب کنید؛ مثلا استفاده از DHCP برای جلوگیری از تداخل IP، به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها و درایورهای دستگاه‌ها، و جایگزینی تجهیزات فرسوده مانند کابل‌ها و سوئیچ‌ها. همچنین ایجاد مستندات منظم برای عیب‌یابی و انجام اقدامات پیشگیرانه مانند نگهداری دوره‌ای و مانیتورینگ شبکه، به‌طور قابل توجهی مشکلات تکراری را کاهش می‌دهد.
5. چگونه از بروز تداخل IP در شبکه جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از بروز تداخل IP در شبکه داخلی، بهترین راه استفاده از سرور DHCP است تا به صورت خودکار و منظم، IP منحصر به فردی را به هر دستگاه اختصاص دهد. همچنین می‌توانید محدوده خاصی از IP را برای تخصیص دستی رزرو کنید و IPهای اختصاص یافته را به صورت مکتوب مستند کنید. از سوی دیگر، نرم‌افزارهای مانیتورینگ شبکه به شما کمک می‌کنند تا دستگاه‌هایی که از IP یکسان استفاده می‌کنند را به سرعت شناسایی و اصلاح کنید. با رعایت این موارد، خطر آدرس IP تکراری به‌حداقل می‌رسد و شبکه به طور پایدار کار خواهد کرد.